Poésies et courriers de Rimbaud, une auto-analyse sauvage adolescente 8
Résumé
L’écoute analytique des textes de l’œuvre et des lettres de Rimbaud n’est pas sans solliciter de la part du lecteur psychanalyste un transfert amenant à découvrir chez le poète un espace psychique tourmenté, pour qui l’écriture, et la manière de vivre pleinement celle-ci, ont pu relever de ce que l’on pourrait qualifier «d’analyse sauvage», hypothèse que l’auteur essaie ici d’argumenter. Cette hypothèse s’appuie, entre autres éléments, sur la fameuse phrase de Rimbaud «Je est un autre ». Celle-ci témoigne d’une géniale perception de l’« autre » en nous qu’est l’inconscient. La formule de Rimbaud est, de plus, précédée par la phrase: «C’est faux de dire: Je pense: on devrait dire: On me pense». On pourrait dire qu’avec ce «on me pense» Rimbaud exprime ce que V. Tausk développera cinquante ans plus tard à savoir l’existence d’une pensée vécue chez certains sujets comme extérieure, ce qu’il a appelé une « machine à influencer ». Cette phrase peut aussi être reliée à ce que souligne D. Anzieu, à savoir que «l’être humain pense d’abord avec les pensées d’autrui », ce qui rejoint les réflexions de Bion sur l’existence de pensées préexistant au penser.
Samenvatting
Het analytisch beluisteren van de gedichten en brieven van Rimbaud kan niet anders dan bij de psychoanalytische lezer een overdracht opwek- ken, die leidt tot de ontdekking van een gekwelde psychische ruimte in de dichter, voor wie het schrijven en de manier waarop hij dat ten volle beleefde, een kwestie kan zijn geweest van wat we «wilde analyse» zouden kunnen noemen, een hypothese die de auteur hier probeert te beargumenteren. Deze hypothese is onder andere gebaseerd op Rimbauds beroemde zin «Ik ben een ander». Deze zin getuigt van een briljante perceptie van de ‘ander’ in ons die het onbewuste is. Rimbauds zin wordt ook voorafgegaan door de zin: «Het is verkeerd om te zeggen: ik denk: we moeten zeggen: ik word gedacht». We zouden kunnen zeggen dat Rimbauds «Ik word gedacht» uitdrukt wat V. Tausk vijftig jaar later zou ontwikkelen, namelijk het bestaan van een gedachte die door bepaalde subjecten als extern wordt ervaren, wat hij een «beïnvloedingsmachine» noemde. Deze zin kan ook in verband worden gebracht met wat D. Anzieu onderlijnt, namelijk dat «de mens eerst denkt met de gedachten van anderen», wat aansluit bij de beschouwingen van Bion over het bestaan van gedachten die voorafgaan aan het denken.
Summary
The analytical listening of the texts of the work and the letters of Rimbaud is not without soliciting on the part of the psychoanalyst reader a transfer leading to discover in the poet a tormented psychic space, for whom writing, and the way of living it fully-This could be described as a wild analysis, which the author tries to argue here. This hypothesis is based, among other elements, on Rimbaud’s famous phrase «I is another». This shows a brilliant perception of the “other” in us, the unconscious. Rimbaud’s formula is, moreover, preceded by the phrase: «It is wrong to say: I think. We should say: one thinks me ». We could say that with this «one thinks me» Rimbaud expresses what V. Tausk will develop fifty years later: the existence of a thought lived as external, what he called a « machine to influence». This sentence can also be related to what D. Anzieu emphasizes, namely that « the human being first thinks with the thoughts of others », which is in line with Bion’s reflections on the existence of pre-existing thoughts to think.
