Groepstherapie

Delen op

Het werken met groepen omvat zowel onderzoek, opleiding als therapeutische zorg.  Verschillende auteurs, waaronder Moreno, Bion, Anzieu en Kaës hebben bijgedragen aan een beter begrip en verrijking van de groeps- en opleidingsprocessen, en de toepassing ervan in de klinische praktijk.

Groepstherapie bestaat zowel voor kinderen, adolescenten als volwassenen. Daarbij kan vertrokken worden van een gemeenschappelijke problematiek (vb. alcoholisme, trauma) of men kan de gezinsgroep tot focus nemen. Daarnaast kan groepstherapie ook deel uitmaken van residentiële opname (voor opgenomen en/of ontslagen patiënten).

De indicaties voor groepstherapie zijn dus divers, en zorgen voor uiteenlopende werkvormen. De technieken zijn meervoudig. Psychodrama is er één van. De gedeelde ruimte van een groep – dat wil zeggen meerdere patiënten met één of twee psychoanalytici – zorgt voor een relativeren van de persoonlijke moeilijkheden en bevordert  het uitdrukken ervan. De groep fungeert als steun voor elke deelnemer.

Niettegenstaande de diversiteit in de benaderingen zijn er strikte regels van toepassing in het omgaan met een groep en wordt een strenge groepsopleiding verondersteld. In een groepssituatie wordt gelet op de verscheidenheid van verbale en non-verbale uitdrukkingen, mimiek, houding en gebaren. Deze uitingen worden beluisterd in hun samenhang met de onbewuste dynamieken van de singuliere persoon, maar ook met de onbewuste dynamiek van de groep.

Hoewel de psychoanalyticus in groep niet de traditionele ‘stil achter de bank’ positie inneemt, gaat het toch om echt psychoanalytisch werk. Vrije associatie, overdracht en tegenoverdracht, individueel onbewuste en groepsonbewuste, uitdrukkingen van het driftleven en psychoseksualiteit zijn steeds aanwezig.

Binnen de voorgestelde vormen bestaat geen hiërarchie. Het is eerder zaak om voor een specifieke patiënt de juiste vorm met de juiste analyticus te vinden op dat welbepaalde moment van zijn leven.

Bibliografie

Kaës R. (2006), En quoi consiste travail psychanalytique en situation de groupe? Revue de psychothérapie psychanalytique de groupe, N° 46, Éres.