NB : Tijdens de Franstalige lezingen zal er een projectie van de Nederlandse vertaling gebeuren en omgekeerd.
8ste open studiedag van de Belgische Vereniging voor Psychoanalyse
UPC Kortenberg – Zaterdag 09.10.2021
Prijs maaltijd inbegrepen:
- Voor 01.10.2021: 90,00€
- Na 01.10.2021: 100,00€
- Studenten: 40,00€
* Tot 30 september 2021, zal 15€ administratiekosten worden afgetrokken van de terugbetaling van het inschrijvingsgeld.
* Vanaf 1 oktober 2021 zal er geen terugbetaling plaatsvinden.
Inschrijving Workshops (14h00/15h45)
- Atelier 1 : Mme Sylvie Kockelmeyer et Mme Marie-Thérèse Kastl, Langage de la tendresse et de la passion (Franstalige workshop)
Workshop 1 Mevrouw Sylvie Kockelmeyer & Mevrouw Marie-Thérèse Kastl, Taalverwarring tussen volwassenen en kinderen, of de taal van tederheid en passie.
Het zijn plastische kunstenaars, dansers, schrijvers, sporters op hoog niveau. Zij zijn onze patiënten. Zij zijn allen verstrikt geraakt in het duivelse web van controle, zozeer zelfs dat zij in hun kinderjaren slachtoffer werden van seksueel geweld. Wij zijn het aan Sándor Ferenczi verschuldigd dat hij, niet zonder weerstand van zijn vakgenoten en Freud, de vader van de psychoanalyse, de verwoestende gevolgen van seksueel misbruik opnieuw aan het licht heeft gebracht, waarvan de ergste de ontkenning is, de leugen dat er niets gebeurd is. Wij zullen de verwarring tussen tederheid en passie in de kuur opnieuw bekijken. Het zal ook gaan om de herhaling van trauma’s binnen de sessies indien de analyticus zich almachtig voelt. Wij zullen nagaan of de patiënten hun moedertaal hebben opgegeven ten gunste van de taal van hun analyticus. Onze workshop zal ons in staat stellen deze reis naar het heden met u te delen.
- Atelier 2 : Dr Thierry Bastin et Mme Catty Vandeskelde, L’identification à l’agresseur (Franstalige workshop)
Workshop 2 Dr. Thierry Bastin & Mevrouw Catty Vandeskelde, Identificatie met de agressor
De identificatie met de agressor is het voorwerp geweest van zeer verschillende uitwerkingen, eerst door Ferenczi in 1932 en daarna door Anna Freud in 1936. Ferenczi’s is een pathologische en ernstig giftige vorm, die overeenkomt met een aanval op de identiteit van het subject, na een groot trauma. A. Freud beschrijft een afweerproces dat gebruikt wordt om angsten onder controle te houden ten overstaan van externe objecten die als bedreigend worden ervaren. Dit proces is van voorbijgaande aard en uiteindelijk structurerend. Of een identificatie structurerend of vervreemdend kan zijn, hangt dus in eerste instantie af van de aard van de agressie, de symbolische en affectieve plaats die de agressor bij het kind inneemt, en de mate van psychologische rijpheid die het kind heeft bereikt. Illustraties op verschillende gebieden zullen licht werpen op deze begrippen. - Atelier 3 : Dr Françoise Labbé et Mme Géraldine Castiau, Réflexions et controverses sur la technique (Franstalige workshop)
Workshop 3 Dr. Françoise Labbé & Mevrouw Géraldine Castiau, Ferenczi, beschouwingen en controversen omtrent de theorie van de techniek
Sándor Ferenczi, een meedogenloze therapeut en gevoelig clinicus, bleef steeds de noodzakelijke samenhang tussen praktijk en theorie bevragen. Reeds in 1918 werkte hij, geconfronteerd met bijzonder moeilijke gevallen een theorie van het trauma uit. Deze zou gevolgd worden door zijn innovaties van de analytische techniek, waarin hij de klassieke Freudiaanse techniek ter discussie stelde. Ook al beschouwde hij zichzelf een fervent volgeling van Freud, toch behield hij een felle onafhankelijkheid die getuigde van een originele en creatieve geest. Geleid door zijn tegenoverdracht, experimenteerde Ferenczi in drie periodes: de actieve techniek (1918-1926), de periode van technische elasticiteit (1926-1929) en de periode van neo-catharsis en wederzijdse analyse in verband met zijn nieuwe opvattingen over trauma (1929-1933). Zijn onderzoek heeft belangrijke sporen nagelaten die vandaag nog steeds onze klinische en opleidingspraktijken sturen. - Workshop 4 : Mevr. Trui Missinne, Prof. Dr Rudi Vermote en Dr Marc Hebbrecht, Ferenczi, trauma en dromen (Nederlandstalige workshop)
In deze Nederlandstalige workshop zal een klinisch geval worden gepresenteerd. We gaan uit van de dromen. Daarna zal de groep het klinisch materiaal bespreken. De deelnemers kunnen dit relateren aan hun eigen traumapatiënten. De begeleiders zullen een link leggen met het werk van Ferenczi en de gevolgen van een traumatische ervaring voor het psychoanalytisch kader onderzoeken. Tijdens de discussie zal het belang van de Hongaarse psychoanalyse voor ons huidige denken en de post-Kleiniaanse benadering (Bion) onze aandacht vragen. - Atelier 5 : Mme Muriel Rozenberg et Mme Jacqueline Blockmans, De l’usage du contre-transfert (Franstalige workshop)
Workshop 5 Mevrouw Muriel Rozenberg & Mevrouw Jacqueline Blockmans, Het gebruik van de tegenoverdracht.
Hoewel het Freud was die de tegenoverdracht ontdekte, toonde Ferenczi een voortdurende beslistheid om deze verder te onderzoeken en te ontwikkelen. Gebaseerd op een diep psychotherapeutisch verlangen, onderscheidde hij zich door nieuwe antwoorden te vinden om de diepste lagen van de psyche te begrijpen, te bereiken en te genezen. Ferenczi ontwikkelde nieuwe, meer flexibele benaderingen, gericht op wederzijdse sympathie, de persoonlijke betrokkenheid van de psychoanalyticus en de moederlijke ontvankelijkheid voor het verdrongen lijden van zijn patiënten. Hoewel deze technieken hun beperkingen hebben aangetoond, toch heeft zijn onderzoek het mogelijk gemaakt de psychoanalytische praktijk in vraag te stellen. Hij stelde de analyse van de tegenoverdracht centraal in de klinische ontmoeting met de patiënt. Aan de hand van een klinische casus zullen we onderzoeken hoe tegenoverdracht wordt ingezet en proberen te begrijpen hoe Ferenczi’s baanbrekende ideeën de hedendaagse psychoanalyse hebben geïnspireerd. - Atelier 6 : Mme Monique Licot et Dr Isabelle Maisin, Le traumatisme et ses destins (Franstalige workshop)
Workshop 6 Mevrouw Monique Licot & Mevrouw Isabelle Maisin, Trauma en zijn lotgevallen
Trauma neemt een centrale plaats in de psychoanalyse. De betekenis ervan ondergaat in het werk van Freud een reeks belangrijke aanpassingen, gedeeltelijk als gevolg van de voorstellen van Ferenczi. Na de ommekeer van de jaren 1920 bevoorrechte Freud het economische gezichtspunt en verschoof hij het traumatisch gebeuren naar de achtergrond. Ferenczi daarentegen liet het idee van de realiteit van het trauma niet los en zocht naar manieren om dit opnieuw in herinnering te brengen en te verwerken. Op basis van het werk van Sándor Ferenczi stellen wij voor om, aan de hand van voorbeelden uit artistieke werken en klinische situaties, de verschillende vormen en lotgevallen van trauma te onderzoeken. Hoe ziet de toekomst van de mens er mogelijk uit als zijn lijden het vermogen tot verwerking te boven gaat?