L’autisme et la pensée du temps
Résumé
L'autisme est, aujourd'hui encore, une énigme pour la pratique et la théorie psychanalytique, comme, d'ailleurs, pour toute forme d'approche de cette pathologie infantile sévère. Dans une perspective psychanalytique, il est sans doute, essentiel à l'avenir de considérer que l'autisme se développe avant que des fonctions de la pensée aient pu se constituer. L'exemple de Pierre nous permet de montrer que cette pathologie peut interférer gravement avec la constitution d'une représentation du temps, pourtant indispensable à l'établissement de tout processus de pensée. Cette perspective qui s'éloigne de toute conception réaliste du temps mais qui considère cette fonction comme le résultat d'une construction progressive au même titre que le visage ou l'espace, nous invite à réfléchir sur nos propres modes de pensées que nous utilisons pour interpréter/entrer en relation avec ces enfants.
Samenvatting
Het autisme blijft vandaag nog altijd een raadsel voor de psychoanalytische theorie en praktijk. Dit geldt trouwens ook voor iedere benaderingswijze van deze ernstige vorm van infantiele pathologie.
In een psychoanalytisch perspektief is het zonder twijfel essentieel om voortaan er van uit te gaan dat het autisme zich ontwikkelt vooraleer de denkfuncties tot stand zijn gekomen.
Het voorbeeld van Pierre laat zien dat deze pathologie ernstig kan wegen op het tot stand komen van een tijdsvoorstelling, nochtans onontbeerlijk wil gelijk welk denkproces zich kunnen ontwikkelen.
Dit perspektief houdt zich ver van iedere realistische opvatting van de tijd maar beschouwt deze functie als het resultaat van een progressieve constructie net zoals dit het geval is voor het gelaat of de ruimte. Dit zet ons aan tot bezinning over de eigen denkwijzen die wij gebruiken om deze kinderen te interpreteren of er mee in relatie te treden.
Summary
Autism still remains an enigma for psychoanalytic theory and practice as it is moreover for every kind of approach to this severe pathology of infancy. There is no question that it is essential for autism to be considered from now on from the psychoanalytic viewpoint as developing before thought processes organise themselves. The example of Peter allows us to show that this pathology may seriously interfere with the organisation of time-representation, which is, however, indispensable for the establishment of all thought processes. This point of view, which is far removed from any realist concept of time but which considers this function as a result of progressive structuring analogous to that of the face or of space, induces reflection upon the ways of thinking we ourselves use to interpret or to form a relationship with these children.
